نورپردازی شهری
آن چیزی که به عنوان فضای شهری در عرصه و طراحی طیف های نوری در فضای شهری مطرح می شود. به زبان ساده به معنای تحت تاثیر قرار دادن کیفیت زندگی افراد جامعه است. همچنین سبب اثر گذاری بر جلوه شهری و درک بهتر احساسی افراد از فضاهای مختلف می شود. البته ناگفته نماند که ارائه طراحی مطلوب برای فضا های عمومی شهری، محل کار، استراحت و تفریح مردم است.
انجام نورپردازی شهری، به وسیله زیبایی شناسی در گستره شهری انجام می شود. سپس از طریق نورپردازی خیابان ها و پیاده رو ها به بیننده معرفی می شوند. اما نکته‌ای که بسیار در مقیاس شهری بسیار دارای اهمیت است؛ در نظر گرفتن و بررسی و طراحی نورپردازی در دو محور اصلی است. این دو محور در بازه زمانی شب و دیگری در طول روز بررسی و طراحی خواهد شد. نورپردازی در شهر، می تواند از عواملی باشد که سبب تقویت هویت یک مکان و ارتقا شخصیت ویژه می شود. در نتیجه با استفاده از نورپردازی در شهر، می توان جذابیت و سرزندگی یا آرامش را به فضای شهری بخشود. بدین ترتیب حضور شهروندان در شهر نیز، افزایش خواهد یافت.
انواع نورپردازی شهری
در واقع انجام نورپردازی در بخش‌های شهری، دارای روش ها و انواع مختلفی می باشد. به این صورت که کارشناسان و طراحان، متناسب با نیاز هایی که تشخیص داده‌اند؛ یکی از آنها را استفاده می کنند. به طور کلی با تغییر سه مؤلفه اصلی می توان حالت های مختلفی از نورپردازی را ایجاد کرد
– هدف نورپردازی
– ویژگی های منبع نور
– موقعیت نورپردازی
لازم به ذکر است طرح های نورپردازی در شهر، متناسب با اینکه چه عنصری از فضا به چه مدل نوری و از چه دیدگاهی نورپردازی شود. می توان کیفیت و حالت های مختلفی را ایجاد کرد.
１. نورپردازی پس زمینه
در این مدل نورپردازی، نور به صورت کاملا یک دست و یکنواخت پخش می شود. به طوری که می توان گفت روشنایی ایجاد شده در این روش، دارای استاندارد عددی با قابلیت اندازه گیری است. در واقع نورپردازی پس زمینه فضا، به گونه‌ای طراحی می شود، که شرط اصلی دیدن مهیا شود.
２. نورپردازی شهری از پایین
اما نورپردازی از پایین چه نوع نورپردازی است؟ این نوع نورپردازی بیشتر برای نورپردازی احجامی یعنی فواره ها، درخت و همچنین مجسمه ها استفاده می شود. همانطور که از نام این روشنایی مشخص است، نورپردازی از پایین دارای زاویه رو به بالا است. یعنی احتمال دارد که آلودگی نوری و خیرگی زیادی را به وجود بیاورد. پس باید چراغ های آن مخفی شوند و فقط قسمتی از پوشش رویی آن دیده شود.
در گذشته، نورپردازی شهری عمدتاً به منظور تأمین روشنایی و ایمنی در شب استفاده می‌شد. اما امروزه، این مفهوم فراتر رفته و به یک ابزار طراحی قدرتمند تبدیل شده است که می‌تواند در ایجاد حس مکان، تقویت تعاملات اجتماعی و ارتقای زیبایی‌شناسی شهری نقش مهمی ایفا کند. نورپردازی می‌تواند ساختمان‌ها، بناهای تاریخی، فضاهای سبز و حتی خیابان‌ها را به المان‌هایی زنده و پویا تبدیل کند که در طول شبانه‌روز به شهر جان می‌بخشند.
نورپردازی و هویت شهری
هر شهری دارای هویت و شخصیت منحصر به فردی است که از تاریخ، فرهنگ، معماری و سبک زندگی مردم آن نشأت می‌گیرد. نورپردازی می‌تواند این هویت را تقویت کرده و به شهروندان کمک کند تا با محیط اطراف خود ارتباط عمیق‌تری برقرار کنند. برای مثال، می‌توان از نورپردازی برای برجسته‌سازی بناهای تاریخی، ایجاد نقاط کانونی در فضاهای عمومی و خلق مسیرهای پیاده‌روی جذاب استفاده کرد.
- نورپردازی و تاریخ: با استفاده از نورپردازی می‌توان به بناهای تاریخی جان دوباره بخشید و داستان‌های آنها را روایت کرد. برای مثال، می‌توان با نورپردازی برجسته‌سازی جزئیات معماری، ایجاد سایه‌ها و بازی با رنگ‌ها، عمق و بعد به بناها بخشید.
- نورپردازی و فرهنگ: نورپردازی می‌تواند برای بیان هویت فرهنگی یک شهر استفاده شود. برای مثال، می‌توان از الگوهای سنتی و رنگ‌های محلی در طراحی نورپردازی استفاده کرد یا رویدادهای فرهنگی را با نورپردازی خاص برجسته کرد.
- نورپردازی و اقتصاد: اجرای نورپردازی شهری می‌تواند به رونق اقتصادی یک شهر کمک کند. با ایجاد فضاهای جذاب و دیدنی در شب، می‌توان گردشگران را جذب کرده و به رونق کسب‌وکارهای محلی کمک کرد.
عناصر کلیدی در طراحی نورپردازی شهری
- رنگ: رنگ نور تأثیر مستقیمی بر احساسات و ادراک افراد دارد. رنگ‌های گرم مانند قرمز و نارنجی حس گرما و صمیمیت را القا می‌کنند، در حالی که رنگ‌های سرد مانند آبی و بنفش حس آرامش و سکون را ایجاد می‌کنند.
- شدت نور: شدت نور نیز نقش مهمی در طراحی نورپردازی دارد. نورهای با شدت بالا برای ایجاد نقاط کانونی و جلب توجه استفاده می‌شوند، در حالی که نورهای با شدت کم برای ایجاد فضایی آرام و دلنشین مناسب هستند.
- جهت نور: جهت تابش نور بر روی یک سطح می‌تواند تأثیر قابل توجهی بر ظاهر آن داشته باشد. با تغییر جهت نور، می‌توان سایه‌ها و برجستگی‌های مختلفی ایجاد کرد.
- دما: دمای رنگ نور نیز بر احساسات و ادراک افراد تأثیر می‌گذارد. نورهای با دمای رنگ بالا (نور سفید) حس بیداری و انرژی را القا می‌کنند، در حالی که نورهای با دمای رنگ پایین (نور زرد) حس آرامش و راحتی را ایجاد می‌کنند.
